Piękne i użyteczne makroglony do akwarium morskiego
Niektórzy, zwłaszcza początkujący akwaryści, uważają, że w zadbanym i prawidłowo funkcjonującym ekosystemie zbiornika glonów nie powinno być wcale. Nic bardziej mylnego. W akwarium morskim glony stanowią wręcz jeden z koniecznych elementów. Przyjrzyjmy się zatem im bliżej i poznajmy najcenniejsze rodzaje glonów w akwarium morskim.
Glony morskie – mistrzowie filtracji biologicznej
Makroglony, często potocznie nazywane wodorostami, a w szczególności: Halimeda, Caulerpa i inne duże organizmy są cennym i spektakularnym dodatkiem do każdego akwarium morskiego. Przeprowadzana przez nie fotosynteza odgrywa ważną rolę w ekosystemie wielkich oceanów, a w mikroskali, również naszych akwariach.
Dlaczego makroglony są potrzebne? Światło dostarcza energii, aby mogły zamieniać dwutlenek węgla na tlen i produkować cukier, dzięki czemu stają się idealnym źródłem pożywienia dla ryb roślinożernych i innych hodowanych w zbiorniku zwierząt. Po drugie, jeśli mamy akwarium morskie glony, a szczególnie makroglony zmniejszają poziom fosforanów, azotynów i azotanów rozpuszczonych w wodzie. Mamy zatem do czynienia z procesem naturalnej filtracji.
Filtracja glonowa – jak zbudować minioczyszczalnię?
Wykorzystanie „glonowych filtrów” zyskuje ostatnimi czasy coraz większą popularność, ponieważ jest to całkowicie naturalny sposób filtracji wody. Dodatkowo nie nastręcza to zbyt wielu trudności, a przynosi szereg zalet. Aby stworzyć oczyszczalnię, w której pojawią się różne rodzaje glonów akwariowych, musimy zacząć od stworzenia refugium.
Zalety posiadania refugium, czyli co dają nam algi w akwarium?
W środowisku naturalnym, wodno-morskim żyje ponad 8500 różnych rodzajów glonów. Część z nich jest toksyczna i niebezpieczna dla ryb, inna niezbędna dla przetrwania całego ekosystemu, również akwariowego. Co takiego daje nam zatem refugium?
W jego przestrzeni glony są pod ścisłą kontrolą. Obserwujemy, jakie rodzaje się w nim namnażają i w razie potrzeby zawsze możemy usunąć niepożądanych gości.
Dodatkowo niektórzy akwaryści wykorzystują refugium nie tylko, żeby hodować glony w akwarium morskim, a zwłaszcza makroglony. Można w nim również mieć żywy piasek oraz żywą skałę, które również biorą aktywny udział w procesie filtracji wody w naszym zbiorniku. Przestrzeń refugium to również idealne miejsce do rozwoju wszelkiego rodzaju skorupiaków i widłonogów, zwanych też oczlikami, które rozmnażają się i żyją na żywej skale. Najmniejsze spośród nich często są stosowane jako karma dla ryb (np. pokolców).
Jakie warunki są potrzebne do rozwoju życia w refugium?
Podstawowym czynnikiem, wpływającym na rozwój glonów w naszym zbiorniku jest oczywiście zapewnienie odpowiedniego oświetlenia. Ponieważ refugium często znajduje się poniżej głównego zbiornika, warto zadbać o zapewnienie mu osobnego źródła światła. Powinno się naświetlać zbiornik przez czas do 14 godzin na dobę. Dzięki temu nasze glony mogą pobierać znacznie więcej dwutlenku węgla niż przy standardowym oświetleniu.
Można również skorzystać z zegara, który wprowadza automatyczny harmonogram oświetlenia. W ten prosty sposób regulujemy prawidłowy czas oświetlania glonów, nie prowadząc do ich obumarcia lub też zbyt agresywnego wzrostu. Jeśli w głównym akwarium nie występuje roślinność, najlepiej uruchomić oświetlenie odwrotne w obu zbiornikach. Przemienne oświetlenie zapewnia dodatkowe korzyści, między innymi: stabilizuje pH i utrzymuje wyższy poziom tlenu w wodzie podczas godzin nocnych.
W wodzie muszą również znajdować się odpowiednie substancje odżywcze takie, jak fosfor czy azotany, które pojawiają się w ostatnim etapie cyklu azotowego w każdym akwarium morskim.
Nadmierny przyrost glonów powinien być kontrolowany, aby nie dopuścić do ich zbyt inwazyjnego rozprzestrzenienia się w zbiorniku.
Glony, a zwłaszcza makroglony, mogą być hodowane nie tylko w wydzielonym refugium, ale również w głównym akwarium. Stają się wówczas świetną kryjówką dla zwierząt, zamieszkujących zbiornik, a także naturalnym źródłem pożywienia dla wielu ryb i bezkręgowców.
Jak rozwijać życie w zbiorniku w sposób kontrolowany?
Jak już zostało to wcześniej wspomniane, glony przeprowadzają proces fotosyntezy, w typowo roślinnych komórkach, znajdujących się w ich strukturach naczyniowych, liściach i korzeniach. Glony, gdy ich podstawowe potrzeby są spełnione, mogą szybko się mnożyć. Nie mają zbyt wygórowanych wymagań, stąd potrafią rozmnażać się niemal wszędzie, jeśli tylko jest światło i bogate źródło składników odżywczych w akwariach morskich. Ich szybki i intensywny przyrost sprawia, że często z mile widzianych i pożytecznych mieszkańców akwarium, stają się uciążliwymi i inwazyjnymi intruzami.
Pożyteczne makroglony, np. Chaetomorpha, czyli zielone glony w akwarium morskim
Szczególnie chętnie widziane i hodowane makroglony, przyczyniają się do poprawy jakości wody, a oprócz tego są skutecznym wsparciem do walki z mikroalgami. Dodatkowo pomagają przetwarzać toksyczny amoniak oraz służą jako pokarm dla ryb. Warto też pamiętać, że niektóre rodzaje makroalg wyróżniają się pięknym wyglądem, więc oprócz funkcji typowo użytkowych, stają się również ozdobą naszego zbiornika.
Glony w akwarium rodzaje – przykłady makroglonów do zbiorników morskich
W zależności od potrzeb i upodobań, możemy uprawiać różne rodzaje alg. Mogą to być nawet glony morskie jadalne. Poniżej omawiamy najbardziej znane i popularne glony rodzaje, które mogą się pojawić w różnych zbiornikach.
Halimeda
Hawajska roślin Halimeda tworzy kuliste kępy, wielkością zbliżone do piłki baseballowej. W naturze gatunek ten występuje w wodach Hawajów. Wyróżnia go ciekawy wygląd (połączone ze sobą krążków), bardziej spektakularny niż innych rodzajów, charakterystycznych dla Atlantyku lub Karaibów.
Halimeda rośnie wolno i jest jednym z wytrzymalszych makroglonów. Zalicza się do tzw. wapiennych, ze względu na plechę, częściowo zbudowaną z węglanu wapnia. Może rosnąć zarówno w piasku, jak i na skale. W uprawie wymaga sporej ilości światła oraz wysokiego stężenia wapnia. Jeśli go zabraknie, przestaje rosnąć i z czasem zanika. Jest bardzo wrażliwa na uszkodzenia mechaniczne, z tego też powodu bardzo trudno jest uzyskać sadzonki. W ciemności roślina zmienia kolor i staje się całkiem biała. Jest to związane z przemieszczeniem chloroplastów w głąb plechy. Kolor powraca wraz z powrotem światła.
Caulerpa – pełzatka
Caulerpa wyróżnia się sporymi rozmiarami. To jeden z najczęściej spotykanych makroglonów w akwariach morskich. Stanowi ulubiony przysmak ryb roślinożernych (m. in. pokolców i ustników). Może osiągać spore rozmiary, mocno trzyma się podłoża.
Glony należące do tego gatunku uważa się za jedne z najbardziej ekspansywnych. Jak wszystkie pełzatki lubią dużą ilość światła, choć potrafią rosnąć nawet przy oświetleniu minimalnym (05W/litr). Mogą przybierać różne kształty. Pojawiają się jednostki o płaskich listkach, podobnych do małych piór, a nawet odmiany zbliżone kształtem do małych winogron.
Caulerpa taxifolia w środowisku naturalnym stała się niezmiernie uciążliwym glonem, który zarówno w Kalifornii, jak i w części Europy w ciągu ostatnich kilku lat zyskał niechlubną nazwę killer alga. Warto ją uprawiać w sumpie, gdyż wówczas możemy mieć nad nią pełną kontrolę. Jej nadmiar można pokroić na małe porcje i co pewien czas dokarmiać nim ryby roślinożerne.
Acetabularia sp. – parasol owiec
To często występujące w akwariach algi, przypominające wyglądem otwarty parasol lub grzyb kapeluszowy. Niektóre gatunki mogą osiągać kilka centymetrów wysokości, jednak najczęściej w zbiornikach występują znacznie mniejsze, kilkumilimetrowe egzemplarze. Rosną bardzo szybko, potrafią wykiełkować w ciągu kilku dni. Niestety, równie szybko mogą zniknąć z nieznanych przyczyn.
Ulva lactuca — sałata morska
Nazwa tego glonu w pełni oddaje jego charakterystyczny wygląd. Plecha przypomina młode, soczyście zielone i lekko przeźroczyste liście sałaty. Podobno jest jadalna. Gatunek ten jest bardzo odporny na różne warunki. Występuje zarówno w ciepłych morzach i oceanach, jak i w Bałtyku. W akwarium pojawia się często, wyrastając z żywej skały. Po pewnym czasie alga odrywa się od podłoża i unosi przy powierzchni wody, kontynuując wzrost. Jest światłolubna, jednak może też przetrwać w ciemności około tygodnia. Bardzo często stanowi schronienie dla drobnych organizmów. W USA bywają sprzedawane zestawy, w skład których wchodzi właśnie sałata morska wraz z zamieszkującymi ja żyjątkami, głównie widłonogami.
Neomeris annulata
To kolejna z alg zaliczana do glonów wapiennych. Ma postać soczyście zielonych pałeczek, których podstawa z wiekiem traci barwę i staje się biała. Bardzo często Neomeris pojawia się w akwarium w trakcie procesu dojrzewania lub zaraz po nim. Jest bardzo wymagająca i niestety bardzo rzadko udaje się zapewnić jej dobre warunki rozwoju. Zazwyczaj po kilku miesiącach znika.
Codium spongiosum
Alga w formie wielokrotnie rozgałęzionych pałeczek, koloru ciemnozielonego. Nie ma dużych wymagań w kwestii światła, preferuje miejsca o średniej, a nawet czasami dużej cyrkulacji wody. Aby nurt nie rozerwał glonu, należy go solidnie przytwierdzić do podłoża, najlepiej za pomocą gumki recepturki, którą owija się część rośliny wraz z kawałkiem skały. Glon stosunkowo wolno przyrasta do skałki, dlatego gumki nie należy zdejmować przynajmniej przez kilka tygodni.
Chaetomorpha linum — spaghetti alga
Glon cieszący się największą popularnością wśród akwarystów morskich. Angielska nazwa oddaje w pełni charakterystyczny wygląd algi. Długie, ciemnozielone plechy tworzą plątaninę do złudzenia przypominającą tak lubianą na całym świecie włoską pastę. Algę osiąga średnią wysokość. Ma dwie zalety, co przesądziło o jej wielkiej popularności: nie wytwarza organów czepnych, dzięki czemu jest zupełnie nieinwazyjna, oraz nie rozmnaża się płciowo. Może być stosowana w filtrach glonowych, podobnie jak inne gatunki z tego rodzaju.
